20 kwietnia 2016

DIÔBELSCZĚ ZELËSKÒ - legenda kaszubska :-D

"Żił na nordowëch Kaszëbach jeden gbùr. Béł. to robòcy i spòkójny chłop, a żił ze swòją białką Francëszą i ze sąsadama wiedno e zgòdze. Gòrziło to baro diôbła, co tej krącył sã jesz pò zemi. Zaòrôł òn swòjima pazrama sztëk rolë, co ji nicht nie òbrôbiôł i zasadzył tobakã.
Lëdze nie znelë te dzywnégò zelëska i nicht nie wiedzôł, jak òno sã zwało.
Jednégò dnia gbùr szedł wedle diôbelszczi rolë i òbzérôł dzywné zelëskò z wiôldżima dłudżima i lëstama. Pòdeszedł do niego diôbeł i rzekł:

- Të  jes bòdôj mądri. A wiész të, jak sã zwie to zelëskò, co jô tu móm zasadzoné? Të w żëcym na gwës te nie wëzgòdniesz!
Gbùr mądrzéla òrzekł markòtno:
- Co të wiész, to jô téż wiém! Dowiém sã, jak sã zwie to twòje zelëskò!
- Chcemë sã wiatowac!!! - rzekł diôbeł. - Jak pòwiész mie w trzech dniach, jak zwie sã mòje zelëskò, tej wezniesz całą mòjã rolã. Nie wëzgòdniesz, to jô weznã twòjã dëszã!

Gbùr wiatowôł sã z diôbłã. Czedë przëszedł do chëczi, baro sã żôlił, że tak letkòmëslno stracył dëszã. Sôdł nasowiałi na ławie przë piéckù, spùscył głowã, nie jôdł i nie pił.
- Co të jest taczi zajiscony? - pita sã białka.
- Ach, kòchónô Francëszkò, ze mną je baro zle. Më ju długò ze sobą nie bãdzemë żëlë. Wnetka weznie mie pùrtk.
Òpòwiedzôł ji ò diôbelsczim zelëskù i ò wiatowanim. Białka sã rozesmoa i rzekła:
- Le sã nie jiscë ó taczé përznã. Jédz i pij, jô wëzgòdnã, jak no diôbelszczé zelëskò, sã zwie!
Na drëdżi dzéń reno białka sã wëzeblokła, wlazła w beczkã ze smòłą, rozerwała pierznã i wôlała sã w piórach. Pióra przëlepië sã do smòłë, że terô białka wëzdrzaa jak dzywny ptôch. Szła tej na diôbelską rolã, chòdza pò brózdach midzë zelëskã i ùdôwa, jakbë chca jest lëstë.
Przëlecôł diôbeł na swòje pòle. Mëslôł, że jaczis dzywny ptôch chce rwac i jesc jegò zelëskò. Żebë gò wënëkac, kôskôł w rãce i wrzeszczôł:
- Brzëdkô nocnô sowò, wëlażôj z mòji rolë! Nié dlô ce jem sadzył tobakã! Biôj rut z mòji tobaczi!!!
Skòrno le białka ùczëła słowò "tobaka", nëka chùtkò do chëczë. Ùmëła sã i rzkła chłopù, jak sã zwie to diôbelsczé zelëskò.
Nastôł trzecy dzéń. Biés béł ju rôd, że zarobił gbùrska dëszä i smiôł sä całim swòim diôbelsczim pëskä. Czej gbùr do nie pòdeszedł, rzekł:
- Jak sä zwie to mòje zelëskò? Wëzgòdnij, abò cë skrącã kark!
Gbùr spòkójno òdpòwiedziôł:
- Tobaka! Tobaka, tak sã zwie to twòje zelëskò, të głupi pùrtkù!
Diôbełtracył, rozgòrził sã i zwiornął bez gbùrsczi dëszë do piekła. Gbùr òtrzimôł diôbelską rolã z tobaką. Tak tej lëdze na Kaszëbach pòznelë tobakã, zbièlèë jã i młolë do zażiwaniô. Jesz dzys na Kaszëbach gôdają na tobaczné lëstë na pòlach: diôbelsczé zeléskò."

Tekst oryginalny w języku Kaszubskim autorstwa Dušan-Vladislav Paždjerski.

Jeżeli będzie ktoś zainteresowany, przetłumaczę na Polski w kolejnym wpisie ;-)
Miłej lektury: Jacek

1 komentarz: